Uygulama kolaylığı, başarısının yüksek olması, tekrarının az olması ve anestezi olmadan poliklinik koşullarına uygulanabilir olması, hasta rahatlığı yönünden üstünlükleri sebebiyle yaygın olarak kullanılan bir tedavi yöntemidir.
Ülkemizde skleroterapi için özel bir ilaç değişik konsantrasyonlarda kullanılmaktadır. Sklerozan ilaç, direk sıvı ilaç olarak kullanılabildiği gibi özel yöntemlerle gazlarla karıştırılarak diş macunu kıvamında köpük olarak da kullanılabilir. Bu hekimin tercihi ve uygulanacak varisin yapısına göre karar verilir.
Damarın yüzeyde görünümüne, seyrine ve çapına göre çıplak gözle uygulama yapılabilir. “Venlight ” denilen özel ışık veren ajan yardımıyla da işlem uygulanabilir. Damar büyütücü özel gözlükler kullanarak da işlemin verimliliği arttırılır.
Sclerozan yani damar kapatıcı ilaç verilerek varislerin kurutulması amaçlanır. Uygulama sırasında çok ince iğneler kullanılmaktadır. Özel ilaçlar hasta damarın iç cidarını bozarak, damarın kapanmasına neden olurlar. Kapanan damar daha sonra vücut tarafından eritilerek zamanla yok edilir
Uygulama sonrasında daha iyi bir netice alabilmek için kompresyon (baskı) gerekir ve bu durum en az 2-3 gün boyunca devam etmelidir. Bu sayede ilacın damarın iç yüzeyleri ile direkt teması elde edilir ve daha etkili bir uygulama gerçekleşir, derin venöz sistemde hasara neden olabilecek geri kaçış azaltılır. İşlem sırasında elle yapılan kompresyon sonrasında hasta varis çorabı giyerek tedavinin etkinliğini artırabilir.
Uygulamanın hemen sonrasında yürüyüş çok önemlidir, bu sayede kas kitlesi ve hareketi etkisiyle ilacı damar sistemindeki etkisi artar. İlk 15 dakika çok nadir de olsa allerji riskinden dolayı hastanede yürüyüş yapılmalıdır. Gün boyunca hareketli, bol yürüyüşlü bir gün geçirmesi istenir. Bol sıvı almalıdır.
Skleroterapi tedavisinin etkinliği 4 – 6 haftada daha belirgin olarak ortaya çıkar. Varisin yoğunluğuna göre seans sayısı değişir.
Normal gündelik yaşama hemen başlanabilir. Aşırı efor isteyen sporlar veya hareketlere ise 3 gün sonra başlamalıdır.
Bandaj veya varis çorabı doktorunuzun tercihine göre 2-3 gün giyinilmelidir. Bu tedavinin etkinliğini daha da arttıracaktır.
Varisli damarları besleyen daha büyük varisli damarlar varsa bu tedavi hiçbir sonuç vermez. Damar kaybolsa da kısa sürede hemen yakınında bir alandan tekrarlar. O nedenle önce ciltte bulunan varisleri tetikleyecek derinde bir kaynak var mı diye ultrason ile bakılır, herhangi bir kaynak varsa önce o kaynağa müdahale edilir. O kaynak bittikten sonra ciltte görülen kılcal damarlara müdahaleye sıra gelecektir.
Bacağınızı ilk açtığınız da yer yer morarmalar, şişlikler ve çirkin bir görünüm olması doğaldır. Bu bölgelerde hassasiyet olabilir. Kurutulmaya çalışılan damar verilen ilaca bağlı hücrelerden salınan renk veren maddeler nedeniyle kahverengi bir görünüm alabilir. Vücut zamanla bu maddeleri emer ve görüntü kaybolur.
Erken dönemde en fazla görülen bu bulgular ve özellikle renk değişikliği zamanla azalacaktır. Tüm bu reaksiyonların ve gelişimin tam bir standart süresi yoktur. Kişiden kişiye yapılan tedavinin etkinliği, oluşan morarma ve lekenmelerin şiddeti, bu lekelerin ve damarların kaybolma hızı kişiden kişiye değişir.
Skleroterapiden yaklaşık 6 ay ile bir yıla kadar uzayabilen bir sürede kesin sonuç beklenmemelidir.
Skleroterapide işlem günü hastanın bacağı elastik bandajla sarılır veya varis çorabı giydirilir. İlacı tüm damar yüzeyi ile teması için hastanın en az 15 dakika süre ile yürümesi istenir. Ertesi gün bandaji çıkartması ve en az 2-3 gün varis çorabı giymesi istenir. Enjeksiyon sonrası ilk 1 hafta işlem bölgesinde hassasiyet ve morluk görülebilir. Buz uygulamaları ve dışarıdan ödem ve morluk alıcı kremler uygulanması bunları azaltacaktır. Damar kaybolduktan sonra yerinde kalan hafif renk değişikliğinin (hiperpigmentasyon) kaybolması zaman alabilir.
Skleroterapi uygulamasında hastalar sivrisinek ısırığı kadar acı hissettiklerini ifade ederler. Tolere edilemeyecek bir ağrı, acı olmaz. Genellikle hissedilen bununla sınırlıdır. Bazen iğneden sonra damar içinde ilacın yayılmasına bağlı hafif bir yanma hissedilebilir, ancak bu yanma çok hızlı bir şekilde azalır ve yok olur.
Skleroterapi tedavileri hastalarla sohbet edilerek keyifle yapılan bir uygulamadır. Aynı zamanda hastalar tedaviyi izlediklerinde çok mutlu olurlar.
Görüntü kirliliği ve şikayetlere yol açan varisli damarların tam olarak temizlenmesi için gerekli tedavi sayısı hastadan hastaya, varislerin çapına , yoğunluğuna ve kılcal damarlara bağlı olarak değişim göstermektedir. Tek seansta kaybolabildiği gibi pek çok seansa ihtiyaç duyabilir.
Skleroterapi ile yok edilen varisler yeniden görünür hale gelmesi mümkün değildir. Ancak bazı hastalarda seneler içinde yeni kılcal damarlar meydana gelebilmektedir. Sonuçta varis kronik bir hastalıktır. Sizinle yaşam boyu yaşayacaktır. Önemli olan damar cerrahı tarafından düzenli takibiniz yapılması, küçük bir varis gelişimi gözlendiği zaman hemen müdahale edilmesidir. Hiçbir kontrole gitmeden 3-5 yıl sonra yapılacak muayene ve doppler ultrason sonucu tekrar hastalık saptanacak ve daha ileri işlemler, daha fazla seans sayılarına ihtiyaç duyulacaktır. Bu nedenle 3-6 ayda detaylı bir muayene ve hekiminizin uygun gördüğü sıklıkta doppler ultrason yaptırmanız gerekecektir. Unutmayın ne kadar sık takipte olursak o kadar daha az tedaviye vakit ayırmak zorunda kalacaksınız.
Bu damarların yok edilmesinin vücuda hiçbir zararı yoktur. Bu damarlar vücut için faydası yoktur, aksine vücuda zarar verir. Bu damarlar dolaşım sağlayan güçlü damarlar değildir. Dokusu zayıf, ödeme ve kanamaya eğilimli, gittikçe ilerleyerek ana damarları riske atan damarlardır. Bir an önce tedavi edilmeleri gerekmektedir.
Bu varisli damarların alınması ana damarların bozulmasını önleyecek ve dolaşımın olması gerektiği gibi kalbe doğru olmasını sağlayacaktır. Eğer kalırsa varislerin içinde olması gerekenden fazla kan bekler ve kalbe dönemez. Bu bekleyen kan bacakta ağırlık, dolgunluk hissi, şişlikler, kaşıntı, zamanla damar dışına sıvının sızmasıyla da mavimsi-morumsu- kahverengi renk değişikliklerine neden olur.
Skleroterapinin çok küçük damarlara uygulanmasına “MİCROSCLEROTERAPİ” denir. Özel büyüteçler yardımıyla çok küçük ve ince iğnelerle yapılmasıdır. Bu şekilde, hem hasta çok az ağrı hisseder, hem de çok küçük kılcal varislere bile iğneyle girerek tedavi etmek mümkün olur. Mikroskleroterapide kullandığımız iğneler insülin iğnesinden çok daha incedir ve 1 milimetrenin beşte birinden daha az kalınlıktadır.
Girilecek damarlar ve kullanılan iğneler çok küçük olduğundan, özel gözlükler veya ışıklı büyüteçler kullanılır. İlaç sıvı ya da köpük şeklinde olabilir, ancak olabilecek en düşük yoğunlukta olmalıdır. Mümkün olduğu kadar çok iğne girişiyle mümkün olduğu kadar az miktarda ilaç verilmelidir. Tipik bir mikroskleroterapi seansında, daha fazla iğne girişi yapılır, işlem daha uzun sürer, ancak iğneler çok ince olduğundan hasta çok az ağrı hisseder. İşlem bittikten sonra da, varis çorabını giyip yarım saat kadar gözlem altında tutulduktan sonra istediği yere gidebilir. Deneyimli ellerde bu şekilde uygulandığında son derece yüz güldürücü, çok az ağrılı ve yan etkisi çok az olan bir yöntemdir.
Uygulamayı yapan hekime çok bağımlıdır ve ancak deneyimli ellerde "iyi" bir şekilde uygulanırsa ideal bir tedavidir. Bu şekilde yapıldığında da, hekim için yorucu ancak hasta için kolay ve yüz güldürücüdür.
Varisin ilaçla tedavisi yoktur. Hiçbir ilaç varisli damarları yok etmez. Hiçbir krem veya dışarıdan sürülecek ajan ortaya çıkan varisleri ortadan yok edemez.
İlaç tedavisi ancak şikayetlerin yanı ağrı ve şişliklerin azaltılması amacıyla kullanılır. Genelde destek tedavilerdir, hastalığı yok edemez.
Basınçlı özel varis çorapları tedavide destek amaçla kullanılır. Hastalığı tedavi edici ve oluşan varisleri yok edici özelliği yoktur.
Bacaklarında varis olan hastalar eczaneye veya medikal firmalara giderek doktora danışmadan varis çorabı satın almamalıdır. Varis çorabının birçok çeşidi ve basıncı olduğu için öncelikle muayene takiben yapılan tetkiklerden sonra hastalığın derecesi belirlendikten sonra hekiminiz size varis çorabı önerecektir. Bu sebeple rastgele çorap almak fayda değil zarar getirir. Hangi çorabın, nasıl kullanılması gerektiğine hekim karar vermelidir. Aynı zamanda varis çorabı alırken yetkili kişi tarafından hastadan direk yapılan bacak çap ölçümlerine göre hastaya uygun ölçü ve uygun basınçlı çorap verilmelidir.
- Bacakta herhangi bir nedenle tam olarak fonksiyon görmeyen kapakçıkların yerine kanı ayak ucundan kalbe doğru pompalamaya çalışır.
- Kas dokusuna özellikle baldır kaslarına destek sağlar.
- Diz altı kas gücünü yani pompa gücünü arttırır.
- Ödemi azaltır ve uygun zamanda yani şişlik gelişmeden giyinilirse ödemin oluşmasını önler.
- Lenf dolaşımına destek sağlar.
- Venöz basınç artışını azaltır.
- Damarlardaki kanın kalbe doğru akış hızını arttırır.
- Varis yaralarının oluşumunu, nedenlerini önler.
